Bebeklerde Kasık Fıtığı (İnguinal Herni) ve Hidrosel (Hidrocel) nedir? Tedavisi nasıl olur?

Bora 17 günlüktü.

Minicik, mini-minnacıktı.

Saat 13 civarıydı ve uyuyordu. Gökhan ise doğumumdan sonra izin almıştı ve üçümüz mutluluk dolu günler yaşıyorduk. Bir ara markete gitti Gökhan... Bora uyandı. Her zamanki gibiydi. Altını değiştirmek için bezi açtığımda o zamana kadar görmediğim bir manzara ile karşılaştım. Testislerinden biri, testis torbasında değildi! Her şeyden pimpiriklenen bir anne olan ben, hemen Gökhan'ı arayıp durumu söyledim; 2 erkek çocuk yetiştirmiş olan annesine sorduk, o da anlam veremedi. Aşağı yukarı 15 dakika sonra doktora doğru yola çıkmıştık.

Bu, ilk görüntüsü.
Sonradan farklı şekiller aldı.

Bu hikayenin devamı bizim için çok zordu. Çocuk doktoru, üroloji uzmanı derken ultrasonografi incelemeleri sonucu "kasık fıtığı ve hidrosel" teşhisi kondu. Çocuk cerrahı bulunmaması sebebiyle çaresiz kalan hastane sonrası, ne yapacağını ve neyle karşı karşıya olduğunu bilemeyen biz, çok şükür bir yakınımızın yardımıyla başka bir hastanede çocuk cerrahına ulaşmıştık. Bora'yı, içime ateşleri atıp harlarcasına bağırttıktan sonra(fizik muayene) acil ameliyat gerektiren "boğulmuş fıtık" teşhisiyle nokta koyuldu. Bunca sürede görüntüsü oldukça değişmiş Gökhan'ın söylediğine göre, zira ben dotorun muayenesini izlemeye dayanamamıştım. Evden çıkışımızın yaklaşık 3,5 saat sonrasında Bora, benim küçük meleğim, "acil" ameliyata alınıyordu. Beni canlı canlı doğrasalar bu kadar korkar mıydım? Kafamda binbir soru; nefesim daralıyordu. O ise dünyadan habersiz, sakin sakin bekliyordu koltuğunda... Alıp oradan sadece bağrıma bassam, bitmez miydi herşey?

Çok şükür başarılı bir ameliyat geçirdi; boğulmuş fıtık sebebiyle herhangi organ kaybı olmamıştı. Acele etmeyip, sadece 1 geceliğine bile olsa bekleseydik bu kadar şanslı olur muyduk? O geceyi gözlerimizi Bora'dan ayırmadan hastanede geçirdik. Ertesi sabah taburcu olduğumuzda bitmeyen bir kabustan çıkmış gibiydik...

Hatırası zihnimden silinsin diye fotoğrafını bile çekmedim Bora'nın o günlerde. Ama heyhat, herşey film gibi aklımda!

Peki, nedir Kasık Fıtığı ve Hidrosel?

Erkek bebekler annelerinin karnında gelişmelerini tamamlarken, testisleri (yumurtaları) kendi karın boşluğu içinde gelişmeye başlar. Testisler bebeğin karnından testis torbalarına(skrotum) hamileliğin son 2 ayında inerler. Bu yolculuk sırasında, testis kasık bölgesinde bir kanalın içinden aşağıya doğru iner. Karın içindeki testisler her iki kasıkta ayrı ayrı oluşan iki kanaldan geçip dış dünyaya, yani testis torbalarına varırlar. Sağ testis sola göre skrotuma daha geç iner. Bu kanallar normalde doğuma birkaç gün kala vazifeleri bittiği için kapanırlar. Böylece karın içi ile dışı arasında bağlantı kalmaz.

Ancak bu kanallardan birisi veya ikisi birden tüm genişliğiyle kapanmazsa fıtıklaşma olur. Yani vücut dışına, kasık ve torbaya doğru bir barsak parçası girer. Bu hastalık durumuna kasık fıtığı denmektedir. Bu şişlik çocuk ağlayıp ıkındığında ortaya çıkar ve çocuk rahatsızlık hisseder. O taraftaki bacağını tam açamaz, hareketleri kısıtlanır. Bazen de sarı yeşil renkte (safralı) kusar. İşte bu gerçek kasık fıtığıdır. Her 100 erkek çocuğundan yaklaşık 3'ünde kasık fıtığı gelişir. Erken doğan veya düşük doğum kilolu bebeklerde fıtığa çok daha sık rastlanır. Mikroinjeksiyon yöntemi ile dünyaya gelen bebeklerde de fıtık daha sık gözlenmektedir.

                            

                                    

Yukarıda tarif edilenin aksine açık kalan kanalın bir kısmı kapanıp dar bir açıklık kaldıysa, dışarı barsak çıkamaz, karın içi sıvısı bu kanaldan kasığa ve torbaya akar ve burasını şişirir. Bu şişlik çocuk uyanık ve hareketli iken artar. Çocuk uyuyup sakince yatınca, fıtıkta olduğu gibi şişlik azalır veya kaybolur. Tıp dilinde bu hastalığın adı "Hidrosel"dir. Halk arasında "Su fıtığı" olarak bilinir.

                

Kız bebeklerde kasık fıtığı ve hidrosel çok ender görülür. Erkek bebeklerinkine benzer bir kasık kanalı kız bebeklerde de vardır ve kapanmayabilir. Dışarı fırlayan organ çoğunlukla barsak değil yumurtalıktır. Anneler çoğu zaman kasıktaki şişliğin içinde bir fındık gibi hissedilen yumurtalığın farkına varırlar. 

Kasık fıtığı çocuklarda %1-5 oranında görülür. Erkeklerde kızlara göre 6 kat daha sık görülen kasık fıtığı, hastaların % 60'ında sağ, %40'ında sol ve %10'un da ise her iki taraflı görülür. Tek taraflı fıtıklarda ilerleyen zamanlarda diğer kasıkta fıtık olma ihtimali vardır. Ancak bu bir tekrarlama değil diğer kasıkta yeni bir gelişmedir. Bu olasılık erkek çocuklarda daha az, kızlarda ise bir hayli fazladır. 

Boğulmuş fıtık nedir?

Fıtık mümkün olan en kısa zamanda tedavi edilmesi gereken bir durumdur. Tedavide gecikmeler olduğunda barsak düğümlenmeleri, barsak ve yumurtalık çürümeleri kaçınılmazdır. Halk arasında "fıtık boğulması" diye tanımlanan böyle durumlarda birkaç saat içinde doğru müdaheleler yapılmazsa sıkışan organların beslenmeleri bozulur ve çürüme meydana gelir. Geç kalındığında hem hayati tehlike ortaya çıkar, hem de organların çürüyen kısımlarının çıkartılması gerekir. Bu da gereksiz yere artmış bir risk nedenidir.

           

Boğulma riski ile yaş arasında çok yakın ilişki bulunmaktadır Hayatın ilk yılında boğulma riski,diğer dönemlere oranla daha yüksektir.

Kısırlık söz konusu mudur?

Fıtık ve hidroselde kısırlık ortaya çıkabilir. Tedavideki gecikme nedeniyle ciddi biçimde sıkışıp boğulan fıtık, testisleri de bozabilir. Çocukların kasık fıtığı veya hidrosel ameliyatlarında mutlaka büyütücü gözlükler kullanılmalı, en nazik aletlerle ve çocuk cerrahisi prensiplerine tam sadakatle bu ameliyatlar uzmanlarınca gerçekleştirilmelidir.

Fıtık ve Hidrosel'in tedavisi nedir?

Tedavi ameliyattır. Kasık fıtığı ameliyatı yetişkinlerde acil olmamakla birlikte uygun olan en yakın sürede yapılabilecekken, bebek ve çocuklarda teşhis konduktan itibaren bir kaç gün içerisinde yapılmalıdır. Yapılmadığı taktirde ortaya çıkabilecek olan fıtık boğulması ve organ çürümesi gibi riskler en fazla yenidoğan ve süt çocuklarında ortaya çıkar(risk %60). Halbuki büyüklerin ameliyattan en çok korktukları yaşlar da bunlardır. Bütün mesele işin ehli kişiler tarafından ve imkanları uygun hastanelerde yapılmasıdır. Yenidoğan ve çocuk yoğun bakım imkanlarının olduğu hastanelerde, çocukları uyutmaya alışkın anestezistlerin katkısıyla, çocuk cerrahisi uzmanlarınca yapılan bu tarz ameliyatların risk oranları çok azdır.

Hidrosel'de  ise özel bazı durumlar dışında ameliyat için 1 - 1,5 yaşa kadar beklenebilir. Bu özel durumlara ve erken ameliyata tecrübeli çocuk cerrahisi uzmanları karar vermelidirler.

Biz uyku sonrası ve herhangi bir zorlanma, ağlama vs. olmadan fıtığın başladığını gördük. Üstelik Bora çok sakin bir bebekti (daha gaz dönemlerine gelmemiştik). O gün de beslenmesi, hareketleri çok normaldi. Altını açmamış olsam anlamayabilirdim... Yani en olmaz zamanda bile olabilir, en ufak değişikliği ciddiye alın. 

Allah hepimizin bebişlerini bizlere bağışlasın!

Sağlıklı günler.